https://doi.org/10.52652/e.1.21.3Abstrakt: Artykuł poświęcony jest wybranym projektom instytucji kultury, organizowanym w odpowiedzi na społeczne protesty Strajku Kobiet, które wybuchły w październiku 2020 roku. Autorka postrzega omawiane akcje kolekcjonerskie i projekty wystawiennicze jako praktyki alternatywne wobec tradycyjnego modelu instytucji. Opisuje rozszczelnienie instytucji realizowane we współpracy z odbiorcami w trzech obszarach: paradygmacie zaangażowania/użyteczności, kolekcjonowaniu współczesności i pracy z konfliktem. Abstract:This article looks at selected projects of cultural institutions organised in response to the social protests of the Women’s Strike that were held in October 2020. The author sees these collection actions and exhibition projects as practices alternative to the traditional model of institutions. It describes the loosening of restrictions concerning institutions carried out in collaboration with audiences in three areas: the engagement/usefulness paradigm, collecting contemporaneity and working with conflict.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.4Abstrakt: Test dotyczy strategii artystycznych i instytucjonalnych, które odnoszą się do kwestii kryzysu klimatycznego, aktywizmu i tworzenia społeczności. Autorka opisuje, w jaki sposób twórcy i twórczynie odpowiadali na gwałtowne zmiany w polu społecznym w 2020 roku. Zastanawia się, czego możemy się nauczyć od wybranych inicjatyw, żeby zyskiwać większą sprawczość, a w związku z tym poczucie autonomii i satysfakcji. Abstract: The text addresses artistic and institutional strategies that address issues of climate crisis, activism and community building. The author describes how male and female authors are responding to the rapidly changing social field in 2020. He wonders what we can learn from selected initiatives in order to gain greater empowerment and, consequently, a sense of autonomy and satisfaction.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.5Abstrakt: W artykule przedstawiono panoramę współczesnych języków proekologicznych i zanalizowano mechanizmy ich działania, zwłaszcza w kontekście kryzysu klimatycznego. Autorka – posługując się metaforą sejsmografu – obserwuje zaangażowane społecznie sposoby mówienia o działaniu na rzecz zmiany w przestrzeni publicznej: aktywistycznej, artystycznej, w dyskursie publicznym, a ostatecznie zadaje pytanie o (nie) skuteczność współczesnych ekojęzyków i o to, czy są one symptomem nowej „zielonej rewolucji”. Abstract:The article presents a panorama of contemporary pro‑environmental languages and analyses their mechanisms, especially in the context of the climate crisis. By using the metaphor of a seismograph, the author observes socially engaged ways of talking about action for change in public space: activist, artistic, in public discourse, and ultimately asks the question about the (in)effectiveness of contemporary eco‑languages and whether they are a symptom of a new “green revolution”.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.6Abstrakt: Artykuł dotyczy przemian języka współczesnej teorii artystycznej, konieczności jego dostosowania do realiów rozszerzającego się pola sztuki. Wykorzystując repozytorium teoretyczne socjologii sztuki (teorie Pierre’a Bourdiue oraz Howarda S. Beckera), autor rekonstruuje rolę języka teorii i krytyki w budowaniu granic artystycznego pola. Następnie analizuje proces rozszerzania się pola sztuki, a tym samym dekompozycji jego granic, argumentując, że język teorii i krytyki artystycznej powinien stać się raczej empatycznym wehikułem inkluzji tych trendów niż narzędziem wykluczenia. W ten sposób językowe rewolucje na artystycznym polu pozwalają na sformułowanie bardziej adekwatnych odpowiedzi na język rewolucji społecznych, które następują poza jego obrębem. Abstract: The article is focused on the transformation of the language of contemporary artistic theory, the necessity of its adaptation to the realities of the expanding field of art. Using the theoretical repository of art sociology (the theories of Pierre Bourdiue and Howard S. Becker), the author reconstructs the role of the language of theory and criticism in constructing the boundaries of the artistic field. Then, the analysis of the process of the expansion in the field of art, and thus the decomposition of its boundaries is carried out, arguing that the language of art theory and criticism should become an emphatic vehicle for the inclusion of these trends rather than an instrument of exclusion. In this way, the linguistic revolutions in the artistic field allow us to formulate more adequate responses to the language of the social revolutions that take place outside of it.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.7Abstrakt: W artykule wprowadzam kategorię „cichego” protestu, bazując na omówieniu cyklu prac portugalskiej artystki Pauli Rego Abortion Pastels (1998), które wzbudziły znaczącą społeczną dyskusję i miały swój wkład w wynik referendum 2007 roku, które zdecydowało o liberalizacji prawa aborcyjnego w Portugalii. Wskazuję na odmienność strategii artystycznej, która sięga do klasycznego repertuaru reprezentacji, czyniąc przedmiotem prac tematykę stosunkowo rzadko podejmowaną w sztuce, na przykład aborcję czy inne kwestie związane ze zdrowiem Abstract: In my article, I introduce the category of a “silent” protest based on a discussion of a series of works by Portuguese artist Paula Rego, Abortion Pastels (1998), which sparked significant social discussion and contributed to the outcome of the 2007 referendum that decided to liberalise abortion law in Portugal. I point out the difference in the artistic strategy, which reaches back to the classical repertoire of representation, making the subject matter of the works relatively rarely dealt with in art, such as abortion or other issues related to women’s reproductive health. “Silent” protest means not only an unobtrusive or subdued gesture, but rather one that does not succumb to the formula of radically rapid information circulation enforced by social media. This in turn means that it takes place in different time frames and allows for longer durations.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.8Abstrakt:Tematem tekstu jest wykorzystanie dźwięku w sztuce współczesnej na przykładzie twórczości Konrada Smoleńskiego. Recepcja jego twórczości w kontekście metafory drżącego ciała odbiorcy staje się znakiem przeciwwagi dla wpisanych w kulturę współczesną zapośredniczonych doświadczeń wzrokowych. Abstract: The subject of the text is the use of sound in contemporary art, based on the works of Konrad Smoleński. The reception of his art in the context of the metaphor of the trembling body of the recipient becomes a sign of a counterbalance to the mediated visual experiences inscribed in contemporary culture.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.1Abstrakt: W tekście przeanalizowano szczególny rodzaj krytyki artystycznej, jaką jest krytyka eksperymentalna. Postawiono tezę, że pojawia się ona tam, gdzie następuje przekroczenie granic tradycyjnej krytyki, którą określa definicja ze Słownika Terminów Literackich. Poddano analizie wybrane przykłady tekstów powstałych po 1989 roku wskazując przykłady poszerzania pola krytyki i wychodzenia poza tradycyjnie zakreślone granice. Przeanalizowano zatem sposoby traktowania krytyki jako gry, świadomie stosowanej strategii, używania konceptów i zapożyczeń z pola literatury. Dokonano analizy tekstów i zastosowanych w nich środków retorycznych, a także koncepcje autorów. Na zakończenie wysunięto konkluzję: krytyka korzysta ze środków wcześniej przypisanych sztuce i jest wyznacznikiem przemian języka kultury. Abstract: The text analyses a particular type of art criticism, that of experimental criticism. It has been theorised that it occurs where there is a transgression of the boundaries of traditional criticism as defined by Słownik Terminów Literackich (Dictionary of Literary Terms). Selected examples of texts written after 1989 have been analysed, showing examples of broadening the field of criticism and going beyond traditional boundaries. Thus, the ways in which criticism is treated as a game, a deliberately applied strategy, the use of concepts and borrowings from the field of literature have been analysed. An analysis of the texts and the rhetorical devices used in them has been made, as well as the authors’ concepts. It concludes: criticism uses means previously attributed to art and is a marker of changes in the language of culture.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.10Abstrakt: Niniejszy artykuł traktuje o badaniach opartych na sztuce (arts based research, ABR) jako alternatywnym paradygmacie badawczym. Kontekstem są współczesne problemy humanistyki z jej głównym medium – tekstem. Tłem dla rozważań nad ABR jest przede wszystkim myślenie o tekście oraz współczesnej humanistyce w kategoriach laboratorium, zarówno jako metaforze tekstualności, „pracy tekstem”, jak i modelu pracy w zespole badawczym. W końcowej części, po streszczeniu głównych założeń badań opartych na sztuce, proponuje się dwie interpretacje dzieł spełniających kryteria ABR: Worldview Emmy Kay i Wiersza smogowego Leszka Onaka. Abstract: This article looks atarts-based research ( ABR) as an alternative research paradigm. The context is contemporary problems of the humanities with its main medium - the text. The background to the consideration of the ABR is primarily to think about the text and the contemporary humanities in terms of the laboratory, both as a metaphor for textuality, “working with the text”, and as a model for working in a research team. In the final section, after summarising the main tenets of art-based research, two interpretations of works meeting the ABR criteria are proposed: Worldview by Emma Kay and Smog Poem by Leszek Onak.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.11Abstrakt: Artykuł jest próbą stworzenia narracji dotyczącej praktyk kuratorskich za pomocą symboliki Wielkich Arkanów tarota. Każda z kart ma indywidualne znaczenie, które umożliwia jej interpretację. Poprzez analizę poszczególnych kart i skonstruowanie za jej pomocą opowieści, której bohaterką jest kuratorka Ernesta Thot, zostaje stworzona pół fikcyjna, pół realna opowieść. Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie, w jakim stopniu narracja literacka może nam powiedzieć coś nie tylko o profesji kuratora sztuki, ale także czy można przeczytać jego działalność za pomocą kart tarota. Ponadto artykuł ma na celu ukazanie, że czerpanie inspiracji do tworzenia opowieści o sztuce może dokonywać się przez eksperymenty także na pograniczu projektu kuratorskiego i artystycznego, czym też jest odbywająca się już regularnie na łamach różnych periodyków rekonstrukcja życiorysu Thot. Abstract:This article is an attempt to create a narrative about curatorial practices using the symbolism of the Great Arcana of the tarot. Each card has an individual meaning that allows it to be interpreted. Through the analysis of individual cards and their use in constructing a story, the protagonist of which is curator Ernesta Thot, a half-fictional, half-real story is created. This article aims to explore the extent to which literary narrative can not only tell us something about the profession of art curator, but also whether it is possible to read their activities through tarot cards. In addition, the article aims at showing that inspiration for the creation of stories about art can also be drawn from experiments on the borderline between curatorial and artistic projects, which is also the case with the reconstruction of Thot's biography, which has already been carried out regularly in various periodicals.
https://doi.org/10.52652/e.1.21.12Abstrakt:Treścią trzech plakatowych infografik są „porady życiowe”. Pierwsza zachęca odbiorcę do porzucenia pożyczonej, uniwersalistycznej „mądrości” i ulegania swoim głupim – i autentycznym – pomysłom. Druga zachęca do dążenia do swoich celów bardziej okrężnymi i ciekawymi drogami. Trzecia – do spojrzenia na swój mózg jak na noworodka, którego trzeba traktować cierpliwie, łagodnie i konsekwentnie. Abstract:The content of the three poster infographics is “life advice”. The former encourages the viewer to abandon borrowed universalist “wisdom” and indulge in their own silly – and authentic – ideas. The second encourages you to pursue your goals through more circuitous and interesting routes. The third is to look at your brain as a newborn baby that needs to be treated patiently, gently and consistently.
